Dobrzyniewo Kościelne

DOBRZYNIEWO KOŚCIELNE – METRYKA ZIEMI I LUDZI.

ZIEMIA – dzieje

Na wstępie kilka zdań o historii tej ziemi sprzed kilku wieków.

W początku X wieku ziemie te były zamieszkałe przez nadwiślańską ludność mazowiecką, a później weszły do państwa Piastów. Mieszko I i Bolesław Chrobry rozciągali tu swe panowanie. Po śmierci Bolesława Krzywoustego ziemie te na kilka lat dostały się pod władzę Rusi, po czym znów przejęło je Mazowsze. Wielki dramat tych stron rozpoczął się od roku 1255, kiedy to jaćwiesko-litewskie wyprawy łupieskie i odwetowe na Mazowsze i w głąb Polski wyludniły te tereny. Tak spustoszała ziemia przeszła w 1382 r. w zastaw krzyżacki, a od 1398 r. pod panowanie litewskie. Wtedy Litwa była już w unii z Polską.

Po zwycięstwie grunwaldzkim królowie polscy i książęta litewscy urządzali w tej puszczy wielkie polowania. Aby zabezpieczyć uczestniczących w polowaniach przed watahami wilków zbudowano u ujścia rzeczki Sokołdki Małej do Supraśli wielkie okoły dla koni. Dziś są to pola wsi Sochonie.

Pod koniec XV wieku strzegła tych okołów rodzina Dobrzyniewskich herbu Ciołek, a w 1519 roku, kiedy Mikołaj Radziwiłł fundował kościół dobrzyniewski, byli już wymieniani: Łukasz i Waśko Dobrzyniewscy. Ich pierwotna osada obok okołów nazywana była Sokołdką.

Akt założenia kościoła dobrzyniewskiego sporządzony na pergami­nie znajduje się jeszcze w archiwum tego kościoła. Jest to dokument częściowo nieczytelny. Pełny tekst łaciński i jego tłumaczenie (kopia z XVII wieku) znajduje się Bibliotece Czartoryskich w Krakowie. Omówienie treści powyższego dokumentu zamieszczono poniżej:

W czwartek przed Zielonymi Świętami, 9 czerwca 1519 r. w Goniądzu, w obecności Mikołaja Raczkowicza marszałka w Wielkim Księstwie Litewskim /, Stanisława Dąbrówki, kanonika wileńskiego, plebana w Dolistowie /, Jakuba Kamińskiego, rządcy z ramienia Radziwiłłów w Goniądzu /, marszałka Wielkiego Księstwa Litewskiego Ilii / i wielu innych świadków – wojewoda wileński i kanclerz – Mikołaj Radziwiłł wystawił akt założenia kościoła w Dobrzyniewie, dając tym samym początek pierwszej parafii katolickiej na tych ziemiach.

W pierwszej części dokumentu, który znajduje się jeszcze w aktach parafii dobrzyniewskiej /, zawierającej główną intencję tej decyzji jest zawarte zdanie: fundujemy na podstawie niniejszego (dokumentu) kościół parafialny na chwałę wszechpotężnego Boga i niepokalanej Dziewicy Matki Marii, a przede wszystkim na cześć Zwiastowania tejże Najświętszej Dziewicy i św. Józefa opiekuna Pana i św. Marii Magdaleny”. Myśl ta stanowi wezwanie kościoła po dzień dzisiejszy.

Pierwszym proboszczem był Mazowszanin Stanisław Rycicki, (w niektórych dokumentach – Ruzicki), który otrzymał dla siebie i dla tych księży, co po nim będą, następujące nadania:

• 7 włók ziemi wolnych od obciążeń,
• siedlisko na zbudowanie karczmy, “w której będzie wieczyście wolna propinacja piwa i miodu na pożytek i dochód wspomnianego księdza Stanisława i jego następców,
• prawo mielenia wszystkich zbóż w młynach książęcych bez miarek i odsypów, ale tylko na domową potrzebę,
• prawo łowienia ryb małą siecią (wathą lub zabrodną) w sadzawkach książęcych w każdym tygodniu w środy, piątki i soboty jedynie na domową potrzebę,
• plebani będą mieć dziesięciny snopową z ról Waśka ziemianina (obecne Dobrzyniewo Duże) i wójta we wspomnianym Dobrzyniowi te, z ról ziemian Grzegorza (później zwanego Myśliwcem) i od Hrynia (później Jaworowskich) oraz Łukasza wójta obu Dobrzyniewach i od Leńca (Lenczewskiego) i ról dworskich tych wszystkich ziemian,
• od kmieci już osadzonych i tych, którzy będą osadzeni w przyszłości z każdej włóki po kopie snopów żyta i kopie zboża jarego, które każdy z kmieci winien przywieźć na miejsce wyznaczone przez plebanów w ich wsiach.
• każdy winien płacić co roku w dzień św. Marcina plebanowi z każdej włóki po 4 grosze zamiast mesznego i l grosz na kolędę. Dalej dokument zapewnia, że kmiecie nie będą zmuszani do żadnych nowych świadczeń na rzecz plebana.

Akt fundacyjny nie wymienia obciążeń na osadzonych już budników na ziemiach dzisiejszych Pogorzałek i Borsukówki, gdyż budnicy byli wolni od wszelkich podatków i danin.

Dokument ten nie określa dokładnie granic nowozałożonej parafii, gdyż sam Radziwiłł nie mógł wyobrazić zmian, jakie mają nastąpić niebawem. Był świadom, że osadza nowe wsie bez zgody króla i prowadził ciągłe spory z Gasztołdami i Chodkiewiczymi. Jednak samo wymienienie mieszkających już ziemian na tym terytorium pozwala ustalić naturalne granice zakładanej parafii. I tak: od południa rzeka Supraśl, od zachodu – Narew, od północy – Kulikówka i od wschodu – Sokołdka Mała.

Od podpisania aktu fundacji do wybudowania kościoła przeszło 7 lat. Ostatecznie działalność duszpasterska księży rozpoczęła się w roku 1526 i zapewne w tym czasie zaczęła funkcjonować karczma plebańska.

Po ufundowaniu kościoła w Dobrzyniewie Radziwiłłowie rozpoczęli zakładanie wsi na terenie utworzonej parafii dobrzyniewskiej. Najpierw Łukasz założył Dobrzyniewo Wielkie obejmujące 100 włók. Obejmowało ono ziemie późniejszych wsi: Dobrzyniewo Poświątne, Letniki, Krynice i Dwór Dobrzyniewski. Tytułem zapłaty za działalność osadniczą Łukasz będący wójtem otrzymał 10 włók ziemi (165 ha). Na niej założył wieś, która została nazwana od imienia jego syna Jerzego – Jurowcami.

Waśko Dobrzyniewski założył wieś nazwaną od jego imienia Waśkowcami. Wymierzył na nią 36 włók ziemi. Później tą wieś nazwano Dobrzyniewem. Przez cały czas obecności na tych ziemiach Dobrzyniewscy trudnili się spławem produktów leśnych. Miejscem załadunku była binduga na rzece Supraśli, na polach wcześniej założonej wsi Leńce.

Po podziale nadania dobrzyniewskiego wieś Dobrzyniewo Poświątne osadzona była na 7 włókach ziemi. Większość tutejszych osadników (chłopów) pochodziła z Mazowsza.

Zygmunt August uporządkował żywiołowe osadnictwo na ziemiach parafii dobrzyniewskiej i w latach 1554-1559 wymierzył nowe granice wsi. Akcję tą nazwano pomiarą włóczną. Wtedy wprowadzono gospodarkę trójpolową. Większość wsi tej parafii stanowiły dobra królewskie. Wieś Dobrzyniewo Poświątne rządzona była na innych zasadach. Nie ujmowano jej w lustracjach królewskich gdyż nie ponosiła świadczeń na rzecz dworu. Tu zamiast pańszczyzny dworskiej odrabiano „plebańszczyznę” – czyli świadczono różne usługi na rzecz kościoła i proboszcza.

Zakończona pomiara włóczna stworzyła konflikt pomiędzy dworem a kościołem. Z żyznych ziem, na których powstał dwór (tuż obok kościoła) nie dawano dziesięciny (nie ujmował tego akt z 1519 roku). Na interwencję plebana król staroście knyszyńskiemu Piotrowi Chwalczewskiemu polecił spłacić wszystkie zaległe dziesięciny z folwarku dobrzyniewskiego. W roku 1568 tenże król potwierdził wszystkie nadania i przywileje przypisane temu kościołowi.

W tym samym czasie (przed rokiem 1564) wynikła drastyczna sprawa odnośnie propinacji (warzenia piwa i miodu na pożytek i dochód kościoła). Dwór pobudował karczmę „konkurencyjną” odbierając w tym celu kościołowi 2 włóki ziemi, na której założono wieś o nazwie Krzywa. Nie tylko postawiono tam karczmę ale zapewniono także wybudowanie browaru. W 1566 roku powstał nowy problem, a mianowicie Grzegorz Wołłowicz założył miasto Wasilków, a za rok król Zygmunt August ufundował tam kościół. Fakty te odbiły się niekorzystnie na dziejach parafii dobrzyniewskiej. Mieszczanie wasilkowscy otrzymali morgi w Sokołdce, a Jerzemu Dobrzyniewskiemu przekazano ziemie bliżej Leńc. Strata parafii polegała na braku dziesięciny z jednej wsi. Proboszczem w tym czasie był ksiądz Stanisław Biszewski.

W roku 1569 dokonano unii z Litwą a ziemie parafii wróciły do Polski.

Jedną z form działalności duszpasterskiej kościoła dobrzyniewskiego była założona szkoła parafialna gdzie uczono łaciny i śpiewu kościelnego. Uczęszczały do niej dzieci z Poświątnego i wsi szlacheckich. Bez znajomości łaciny szlachta miała zamkniętą drogę do kariery politycznej i degradowała siebie na „dworze jaśniepańskim”. Nie uczyły się tam dzieci chłopskie i kobiety, „bo po cóż im łacina”. Najpierwszym z zarejestrowanych przez metryki był rektor szkoły i organista Jan Goliński. Pełnił on tę funkcję do roku 1642. W latach 1643-44 obowiązki rektora szkoły przejął Michał Buynowski. Po nim przyszedł Tomasz Maykowski i pełnił funkcję bakałarza do roku 1654. Wymienieni bakałarze wywodzili się ze szlachty. Proboszczowie przywiązywali wielką wagę do prowadzenia chóru kościelnego gdyż na początku przez dłuższy czas kościół nie posiadał organów. Brak organów uzupełniał chór kościelny złożony z mieszkańców Poświątnego, a przygotowywała ich do tego szkółka parafialna. W Poświątnem mieszkali kantorzy, a jednemu z nich przydano nawet nazwisko Kantor (Cantor). Metryki wprowadzone w 1639 roku wymieniały początkowo cantora a później organistów.

Poza szkołami organizowano szpitale przykościelne (zapis w roku 1828). Pensjonariuszami tych szpitali byli ludzie starzy, chorzy i bezdomni, których pospolicie nazywano dziadami. Istniał również żeński dom zakonny zrzeszający siostry, które wywodziły się ze wsi tutejszej parafii. Zadaniem ich była obsługa kościoła, edukacja dzieci i opieka nad szpitalem.

Chociaż Poświątne obejmowało tylko 5 włók ziemi (o jedną włókę więcej niż Rybaki) to było bardzo gęsto zaludnione. Można tu było wyżyć łatwiej pełniąc różne funkcje przy kościele lub pracując dodatkowo we dworze. Najważniejsze to, że obciążenia wobec parafii były mniejsze niż chłopów mieszkających na królewszczyznach. W Poświątnem były lepsze warunki do życia niż we wsiach chłopskich a nawet szlacheckich.

Okres względnego dostatku mieszkańców tych terenów zakończył się z najazdem szwedzkim. Już w listopadzie 1655 roku Tykocin znalazł się w rękach szwedzkich. Później przez 9 miesięcy wojska polskie oblegały twierdzę tykocińską. W lipcu 1656 roku nadeszła odsiecz szwedzka. Wojska polskie cofały się na wschód tocząc walki. Wtedy zostały spalone Pogorzałki, Gniła i Kulikówka. 27 stycznia 1657 roku Polacy odbili Tykocin jednak działania wojenne nie ustały, doprowadzając parafię do ruiny. Wsie wyludniały się. Stan zaludnienia sprzed potopu szwedzkiego osiągnięto dopiero u schyłku Rzeczypospolitej.

Przed trzecim rozbiorem na gruntach Dworu Dobrzyniewskiego, nad rzeką Supraślą, obok młyna powstała wieś Dobrzyniewo Most (Mostowe), którą później nazwano Fabrycznym. W tym też czasie zmieniono nazwę Dobrzyniewa Poświątnego na Dobrzyniewo Kościelne. Dobrzyniewo (dziś Duże) nosiło nazwę Dobrzyniew, a później Dobrzyniewo Stare lub Wielkie.

W roku 1794 chłopi z tej parafii brali udział w walce o niepodległość. Akt powstania z 24 marca 1794 roku ogłoszony przez Tadeusza Kościuszkę nakazał pospolite ruszenie obejmujące też chłopów.Udział chłopów walczących w obronie niepodległości, zakończył się tragicznie: 9 lipca 1794 roku oddział chłopski w liczbie około 2,5 tysiąca ludzi został rozbity przez Prusaków. Nastąpił trzeci rozbiór Polski.

Po trzecim rozbiorze Rzeczypospolitej ziemie te przeszły pod panowanie pruskie, a po roku 1807 – rosyjskie. Ziemie Księstwa Warszawskiego, a później Księstwa Kongresowego, sięgały tylko do rzeki Narwi. Stąd zachodnią stronę tej rzeki nazywa się i dziś „polską stroną”.

Tradycja ustna podaje, że w Powstaniu Styczniowym uczestniczyli mieszkańcy parafii dobrzyniewskiej, lecz nazwisk powstańców z Dobrzyniewa nie znamy. W czasie powstania dokonano uwłaszczenia chłopów, lecz system trójpolowy obowiązywał nadal. W 1872 roku zbudowano kolej Brzesko-Grajewską. Na polach Dobrzyniewa utworzono przystanek kolejowy o nazwie Rybaki. W początkach XX wieku rozpoczęto przebudowę szosy a nieco później budowę nowego, murowanego kościoła w Dobrzyniewie Kościelnym. W celu zabezpieczenia cegły na budowę kościoła Pankiewicz zbudował cegielnię na ziemi należącej do Dobrzyniewa.

Podczas I Wojny Światowej powstał w Dobrzyniewie ośrodek działalności POW i innych organizacji niepodległościowych. Kiedy w 1920 roku nowopowstała Polska została zagrożona od Wschodu zgłosili się liczni ochotnicy z Dobrzyniewa i okolic. W latach międzywojennych w Polsce zapoczątkowano na szeroką skalę scalanie gruntów (komasację).

Druga Wojna Światowa przyniosła najpierw okupację sowiecką. W czasie okupacji sowieckiej, a później niemieckiej, działały zarówno w Dobrzyniewie jak i na terenie całej parafii, organizacje wojskowo-polityczne podporządkowane rządowi polskiemu w Londynie. Organizacji prosowieckich na terenie tej parafii nie było.

Dnia 30 lipca 1944 roku weszły tu ponownie wojska sowieckie. Trwające jeszcze dwa lata walki podziemia w obronie niepodległości zakończyły się klęską. Władzę objęli komuniści. Rozpoczął się okres wielkich przemian. Próby kolektywizacji rolnictwa nie powiodły się. Pod pozorem walki z ciemnotą i zacofaniem rozpoczęto konsekwentne zwalczanie wiary chrześcijańskiej i tradycji narodowych. Poddano ostrej cenzurze historię.

W 1978 roku zasiadł na Stolicy Piotrowej Papież Polak. Z jego inspiracji powstała „Solidarność”, która obaliła komunizm w Polsce. Następnie padały systemy komunistyczne w Europie Środkowej, a ostatecznie runął komunizm w jego gnieździe Związku Radzieckim. Znów powstała Polska Niepodległa.

Mieszkańcy tej ziemi współtworzyli historię Polski, ale jej nie pisali. Współtworząc historię stali się Narodem.

LUDZIE – osadnictwo

W Dobrzyniewie metryki wprowadzono w roku 1639 (w Knyszynie i Wasilkowie o 30 lat wcześniej). Proboszczem wtedy był ksiądz Wawrzyniec Wądołowski. Nie było jeszcze metryk chrztów ani ślubów. Ceremonie tych uroczystości kończyły się w karczmie plebańskiej. Nikt tych faktów religijno-prawnych nie zapisywał. Osadnicy nie mieli ze sobą żadnych dokumentów i byli niepiśmienni. Jedynym kryterium nadania nazwiska osadnikowi była nazwa wsi, z której przybył, „skąd się pisał”. Imiona dawnych Polan były inne niż obecnie i do dziś mało ich przetrwało. Osadnicy z X wieku mieli imiona z przewijającą się osnową: lud-, -mił, ‑mier, -sław, -mysł. Imiona takie występowały jeszcze w XV wieku. W Polsce za czasów Władysława Jagiełły nastał zwyczaj tworzenia nazwisk od posiadłości z dodaniem końcówki -ski lub -cki. Szlachcic obok imienia wymieniał swój herb, włość lub zamek. Obok dawnych dziedzicznych nazwisk wielu miało przydomek lub przezwisko. Przezwiskiem określano jednego człowieka przez ogół społeczności od jakiegoś jego przymiotu: wady, cechy, kalectwa, pochodzenia, rzemiosła, dziwactwa, przyzwyczajenia lub ubioru. W Polsce przezwiska dawano zarówno książętom jak i dygnitarzom, szlachcie, kmieciom i najuboższym pachołkom.

Odnośnie zmarłych to grzebano ich na cmentarzach wiejskich, bez księdza, zachowując dawne praktyki pogańskie. Cmentarz parafialny w Dobrzyniewie złożono za czasów Augusta III Sasa w roku 1740 i wtedy wprowadzono księgi zmarłych. Cmentarz usytuowany był w odległości 150 metrów od kościoła. Czynny był do roku 1926. Od tego czasu grzebie się zmarłych na nowym cmentarzu odległym 300 metrów od kościoła (w roku 1960 obszar ten znacznie powiększono). Wprowadzenie ksiąg metrycznych nałożyło nowe obowiązki na proboszcza. Zaszła konieczność zorganizowania kancelarii i obowiązek dokonywania wpisów w księgach metrycznych chrztów, ślubów i pogrzebów.

Pierwszych osadników we wsi Poświątne nie znamy, gdyż stare akta Starostwa Knyszyńskiego spaliły się w czasie ostatniej wojny. Metryki w kościele dobrzyniewskim wprowadzono dopiero w 1639 roku. Z metryk chrztu wynika, że w tym czasie w Poświątnem mieszkały następujące rody (w nawiasach podano pierwszy zapis metryczny): Kuczyńscy (1638), Piekarscy, Piekarukowie, Golińscy (1639), Mazurowie, Adamscy, Roszczyńscy (1640), Więckowscy (1641), Buynowscy (1643), Maykowscy, Oksernikowie, Rybacikowie, Stalony (1644), Cantor (1645), Cecotowie (1646), Kondratowiczowie, Jakubowscy (1647), Zimnochowie, Stelmachowie (1649), Tkacowie, Kazukowie (1650), Konowałowie (1652), Stolarzowie (1653), Bednarzowie, Faberowie (1654). Wyżej wymienieni to głównie ludzie pochodzący ze stanu szlacheckiego i różnego rodzaju rzemieślnicy.

W tym czasie, za rządów Jana Kazimierza, Polska przeżyła najazd szwedzki zwany potopem. Jeszcze przed wojną przeszło tędy morowe powietrze. W takiej sytuacji przetrwały tu tylko rody liczne mogące sobie pomagać wzajemnie. Krótkie panowanie króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego oddaliło wojny z ziemi podlaskiej.W okresie tym przybyły nowe rody (wymieniamy je według kolejności zapisów w metrykach, a liczby w nawiasach oznaczać będą rok urodzenia się pierwszego dziecka): Zawadzcy (1656), Sobolewscy, Odińczykowie, Falkowscy (1657), Korolowie (1658),Koniczenia (Conis), Sochonikowie, Bezubikowie, Scerbikowie (1659), Hajdukowie, Brzezińscy (1660), Wierzbiccy, Trebikowie, Kamucykowie, Nowiccy, Jaworowscy, Jegusikowie (1661), Makowscy, Łukaszewiczowie (1662), Szydłowscy, Saczeniukowie, Saczukowie, Tarnowscy (1663), Ryniewiccy (1664), Białobrzescy (1666), Gierejkowie, Dzięciołowscy (1670), Kaliszewscy, Aciukowie (1772) i Krawczykowie (1673).

Za króla Jana III Sobieskiego przybyli tu: Korzenieccy (1674), Kruhley (1675), Szostaczykowie, Szostakowie (1676), Ferent (1678), Niekrasińscy (1679), Sarneccy (1680), Kaniowie, Hryniewiccy, Kaczmarzowie (1683), Skomrockowie (1684), Łabendzcy (1685), Poleccy, Malukowie, Porkowie (1686), Tokarzowie, Tokarscy (1687), Cimochowie, Roszczyńscy (1692) i Błaszkowie (1694).

Panowanie Augusta II Sasa ściągnęło na Polskę nowy najazd szwedzki i przewlekłą wojnę domową. Sprawiło to, że nadal mieszkały tu tylko rody zażyłe, mogące pomagać sobie wzajemnie. W tym czasie przybyli tu: Żakowscy (1698), Woyciulowie (1700), Chudypachołek (1702), Chudkowie (1703), Traczowie, Winnikowie (1705), Maciuciekowie, Augostyńczykowie (1706), Czarkowscy, Dzienisiewiczowie (1707), Szkarłatowiczowie, Dzięgielewscy (1708), Dziemianowie, Dziemianowiczowie, Dziemiańczukowie (1710), Grzegorczykowie (1711), Semplikowscy, Templikowscy (1712), Rogowscy, Zachozowie, Pieśniakowie, Świsłoccy, Zakrzewscy (1713), Drabowie, Drobyszowie, Prytcowie, Puchalscy (1714), Łukańczukowie, Łukaszniakowie (1715), Kozakowie, Kozakiewiczowie (1717), Czepielowie, Bujnowscy (1718), Pawłowscy, Pawłowiczowie, Keydanowie (1719), Dobrogowscy, Hancewiczowie (1721), Olczukowie, Olkowie (1724), Plita (1726), Świerzbińscy (1727), Wysoccy (1730), Anuszkiewiczowie, Sokólscy, Mincewiczowie (1734), Kowalowie, Kowalewscy (1735), Rutkowscy (1738), Jasińscy (1739). Czasy króla Augusta III Sasa były nacechowane większą stabilnością. Znalazło to odbicie w osiedleniu się rodów: Jankowskich, Chmielewskich, (1760) i Brzozowskich (1761).

Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego charakteryzowało się długim okres pokoju w tym rejonie. Stan zaludnienia osiągnął tu poziom sprzed pierwszego najazdu szwedzkiego. Rody, które zamieszkały w Dobrzyniewie Kościelnym to:Rozgiewiczowie (1766), Ostapowiczowie, Otapowiczowie (1768), Pytlikowie, Piotrowscy (1770), Lubińscy (1772), Danilscy (1773), Prusakowie (1775), Knyszyńscy (1776), Nieprzynowiczowie, Wardzukowie, Horoszowie (1780), Czynichowscy, Ostrowscy (1781), Mrozowie, Karpiukowie, Karpiewscy, Karpińscy, Radziszewscy (1782), Perscy, Gromadzcy (1783), Urbańczykowie (1784), Jachimowiczowie (1787), Szewiskij (1789), Jerosławscy (1791), Bunikowscy (1793) i Wasilewscy (1794).

Czasy rozbiorów

W czasie zaboru pruskiego trwał wzmożony ruch osadniczy.W tym krótkim czasie osiedlili się: Woronieccy (1796), Hurmanowie, Kosińscy (1798), Reyogowscy, Piesieccy, Mieszczańscy, Baranowscy (1799), Kajewscy (1800), Kobrukiewiczowie (1801), Mazewscy i Haliccy (1804).

Wypisy z metryk doprowadzono do roku 1812. W czasie zaboru rosyjskiego osiedliły się tu rody: Butrimowiczowie (1810), Gałeccy (1811) i Markowscy (1812). Czasy zaboru rosyjskiego i późniejsze relacjonowane będą w oparciu o kościelne spisy ludności. Pierwszy spis był dokonany przed Powstaniem Listopadowym w roku 1828. W Dobrzyniewie Kościelnym mieszkało wówczas 91 osób reprezentujących 11 rodów. Oto ich wykaz: Mrozowie – 5 osób, Stalony – 7,Kajewscy – 7, Malinowscy – 3, Sokólscy – 10, Sobolewscy – 11, Naumnikowie – 4, Urbanowie – 5, Wasilewscy – 4, Kondratowie – 8, Storonowiczowie – 10, Ostapowiczowie – 6 i Żukowscy – 11 osób.

W czasie Powstania Styczniowego mieszkało w Dobrzyniewie Kościelnym 109 osób reprezentujących 14 rodów. Oto one: Kondzierscy – 2 osoby, Ciborowscy – 3, Stalony – 12, Adamscy – 13, Kajewscy – 13, Sokólscy – 23, Kondratowie – 5, Kraszewscy – 8, Hremiezdowie – 3, Storonowiczowie – 5, Mrozowie – 4, Winniccy – 7, Zimnochowie – 2 i Żukowscy – 9 osób.

Polska Niepodległa

W pierwszych latach Polski Niepodległej, w roku 1922 został sporządzony dokładny spis ludności. W Dobrzyniewie Kościelnym mieszkało wówczas 189 osób reprezentujących 26rodów. Mieszkali tu: Świllowie – 2 osoby, Syczewski – 1, Przywesołkowie – 4, Żongołłowiczowie – 6, Dąbrowscy – 2, Piekarska – 1, Dzienis – 1, Pasiuk – 2, Storonowiczowie – 11, Winniccy – 6, Siemienowiczowie – 4, Sokólscy – 18, Żukowscy – 12, Rudniccy – 7, Cylwikowie – 5, Grabowscy – 2, Adamscy – 19, Mudziowie – 5, Kajewscy – 20, Bawernowie – 6, Ściepkowie – 5, Grzegorczykowie – 6, Kondratowiczowie – 21, Mrozowie – 8, Ostapowiczowie – 8 i Stalony – 7 osób.

Polska Rzeczpospolita Ludowa

Okres ten trwający 45 lat, cechujący się ucieczką do miast stwarzał jednak możliwości zatrudnienia poza rolnictwem, na miejscu. Następował dalszy wzrost zaludnienia wsi. Nie mając spisu ludności z tego okresu, ograniczono się do charakterystyki.

Trzecia Rzeczpospolita

Obecnie w Dobrzyniewie Kościelnym (dane z 2008 roku) mieszka 181 osób reprezentujących 48 rodów. Są to: Adamscy – 8 osób, Adamska-Pieśniak – 1, Basiel – 1, Bawernowie – 6, Bezubikowie – 2, Ciołko – 1, Cylwikowie – 6, Czerechowie – 3, Czyżewska – 1, Dudzińscy – 7, Dzieniszewska – 1, Grzegorczykowie – 19, Horaczy – 1, Iwanow – 3, Jakóbowiczowie – 2, Kajewska – 1, Kalicki – 1, Klonowscy – 3, Kłoskowie – 5, Kondratowiczowie – 9, Ksok – 1, Lasocki – 1, Łagoccy – 4, Majewski – 1, Malinowscy – 8, Małyszkowie – 4, Mrozowie – 3, Owsielczykowie – 5, Pieśniak – 1, Radziszewscy – 3, Rosołowska – 1, Rudniccy – 5, Rudź – 2, Smaka – 5, Sokólscy – 11, Songin – 1, Sowiński – 1,Ślinkowie – 2, Świsłoccy – 9, Talipscy – 5, Waszczukowie – 2, Wigdowie – 4, Winniccy – 6, Wysoccy – 7, Zawadzcy – 3, Zimnochowie – 3, Zubowski – 1 i Żmiejko – 1 osoba.

Na podstawie opracowania

Edwarda Popławskiego: „Dzieje parafii Dobrzyniewo”

wyboru dokonała Regina Popławska